Hoge Raad: Bedrog door werknemer bij sluiten van de arbeidsovereenkomst, vernietigen kan!

Een niet onbekend fenomeen: de werknemer die zijn cv net iets mooier maakt dan het in werkelijkheid is. In deze zaak ging de werknemer hierin wel heel ver, door zowel over zijn werkervaring en opleidingen als over van belang zijnde lidmaatschappen te liegen. Nadat de kantonrechter en het Hof hadden beslist dat de arbeidsovereenkomst niet vernietigd mocht worden op grond van bedrog, was de Hoge Raad onlangs aan de beurt om hierover te oordelen.

Feiten

De werknemer in deze zaak had verschillende opleidingen en lidmaatschappen op zijn cv staan. Daarnaast had hij in zijn cv vermeld dat hij enkele jaren werkervaring had als ‘Manager Zorg / klinisch psycholoog / psychotherapeut GGZ’.

De werkgever verzocht op basis van deze cv de werknemer om te solliciteren op de functie van directeur Zorg. De werknemer heeft dit gedaan en werd vervolgens aangenomen en  benoemd tot statutair directeur.

Enkele maanden later ontving de werkgever een bericht van één van de vereniging die werknemer op zijn cv had staan, dat de werknemer daar geen lid was of was geweest. De werkgever was blijkbaar ook niet blij met het functioneren van de werknemer en sprak hem daarop aan. Daarbij verzocht de werkgever om een reactie op het nieuws dat de werknemer geen lid was (geweest) bij de betreffende vereniging.

In de maanden die volgen werd de werknemer door  de Algemene vergadering van Aandeelhouders ontslagen als statutair directeur en werden door de verschillende verenigingen en de (zogenaamde) ex- werkgever uit de cv van de werknemer bevestigd dat hij ook daar niet bekend was.

De werkgever besloot daarop de arbeidsovereenkomst te vernietigen op grond van bedrog en vorderde het betaalde salaris terug.

Kantonrechter en Hof

De kantonrechter is van oordeel dat een beroep op buitengerechtelijke vernietiging van een arbeidsovereenkomst op grond van een wilsgebrek slechts in zeer beperkte mate is toegestaan. Een dergelijke buitengerechtelijke vernietiging is alleen mogelijk als de arbeidsovereenkomst na ontdekking van het bedrog geheel nutteloos blijkt te zijn geworden, omdat de bedongen arbeid niet kan worden uitgevoerd.

Het Hof oordeelt dat een beroep op een buitengerechtelijke vernietiging van een arbeidsovereenkomst wegens bedrog wel kan. Daarbij maakt zij echter de kanttekening dat de bescherming van de werknemer als zwakkere partij in het arbeidsrecht doorwerkt in dit vraagstuk. Ook het Hof hanteert daarom een extra vereiste voor vernietiging: de arbeidsovereenkomst moet (vrijwel) geheel nutteloos zijn geweest.

Omdat de arbeidsovereenkomst niet (vrijwel) geheel nutteloos is geweest kwamen zowel de kantonrechter als het Hof tot de conclusie dat de buitengerechtelijke vernietiging op grond van bedrog geen stand kon houden.

Hoge Raad

De Hoge Raad oordeelt anders. Zij is van oordeel dat wanneer een werknemer opzettelijk onjuiste mededelingen doet, opzettelijk feiten verzwijgt die hij verplicht was mede te delen of een andere kunstgreep doet om een arbeidsovereenkomst te krijgen, er sprake is van bedrog. Wanneer er sprake is van bedrog, kan een werkgever de arbeidsovereenkomst  buitengerechtelijke vernietigen. Het wettelijke stelsel van het ontslagrecht staat daaraan niet in de weg, omdat dat niet strekt tot bescherming van een werknemer die bedrog pleegt bij het aangaan van de arbeidsovereenkomst.

Uit de wet volgt niet de eis dat de arbeidsovereenkomst (vrijwel) nutteloos is gebleken. De kans van slagen van een buitengerechtelijke vernietiging op grond van bedrog  kan daarvan dan ook niet afhankelijk worden gesteld, aldus de Hoge Raad.

Mocht de arbeidsovereenkomst al wel enige waarde hebben gehad dan kan de rechter de vernietiging geheel of ten dele haar werking ontzeggen. Ook bij de beoordeling  van de vordering tot terugbetaling van het loon heeft de rechter de ruimte om rekening te houden met de feiten en omstandigheden van het geval. Daarbij is de Hoge Raad van oordeel dat er altijd moet worden gekeken naar de maatstaven van redelijkheid en billijkheid bij de vraag of de vernietiging onaanvaardbaar is. Op die manier wordt de betreffende werknemer dus toch nog enigszins beschermd.

De Hoge Raad verwijst de zaak door naar het Hof Arnhem-Leeuwarden. Wij zijn benieuwd!

Ook een werknemer in dienst die heeft gelogen over zijn of haar cv om een arbeidsovereenkomst te krijgen? Wij denken graag met je mee!

Je kunt ons bereiken via leonie@rodenburgmooij.com of via 06 - 48 38 299

Lees hier de volledige uitspraak:

ECLI:NL:HR:2020:213